TẤT TẦN TẬT NHỮNG ĐIỀU CẦN BIẾT KHI CHẾ TÁC HÒN NON BỘ

HÒN NON BỘ LÀ GÌ?

Hòn non bộ (Penzai) là nghệ thuật xây dựng, lắp đặt, thu nhỏ, bắt chước những cảnh quan ngoài tự nhiên nhưng trong hình dáng nhỏ hơn và được đặt tại các khuân viên trong nhà như phòng khách, cổng ra vào hay tiểu cảnh sân vườn để thỏa mãn nhu cầu thưởng ngoạn trong cuộc sống của con người. Non bộ không chỉ là thú chơi của người Việt mà còn là của nhiều dân tộc trên thế giới. Một tác phẩm hòn non bộ đẹp là nhờ sự kết hợp giữa các yếu tố như: đá, nước, cây xanh, cảnh vật trang trí.

Ngày càng được nhiều người yêu thích bởi hòn non bộ không chỉ có giá trị thẩm mỹ và nghệ thuật cao mà còn có ý nghĩa rất lớn vè mặt phong thủy.

3 NGUYÊN TẮC VÀNG KHI CHẾ TÁC HÒN NON BỘ

Hòn non bộ có 2 loại kích thước lớn - nhỏ. Loại nhỏ chỉ vài chục cm không thể nuôi cá hay thả bèo và được dùng để trưng trong nhà. Loại bể lớn được xây ngoài vườn thì có thể nuôi cá kiểng, thả bèo,...

Đá dùng đắp non bộ là những loại đá xốp dễ hút nước trong bồn lên để nuôi cây như đá san hô là hợp lý nhất. Các loại đá cứng như đá vôi thi cần có khe nứt, kẽ gân để làm mạch nước. Sở thích của người Việt khi đắp hòn non bộ là đá phải có dạng giống ngọn núi hoặc hải đảo, trông nó thực hơn.

Núi đắp thì thường có số lẻ như 1, 3, 5... ngọn chứ không đắp số chẵn 2, 4, 6... ngọn bao giờ, đó là vì theo quan niệm thì những gì lẻ vẫn sẽ tự nhiên hơn. Trong nghệ thuật hòn non bộ, cái trọng tâm là "hồn của đá", cây xanh chỉ để tô điểm cho nét tự nhiên của ngọn núi mà thôi, tuy nhiên vẫn phải theo tỉ lệ, cây không thể cai to hơn núi,.. tạo ra sự hài hòa tổng thể: ngọn núi cao, mặt nước lặng, cây xanh và những vật trang trí trên ngọn núi, nét gần xa,...

Nghệ thuật chế tác hòn non bộ tuy có những nguyên tắc, quy luật rất chặt chẽ, khắt khe như chủ - khách, xa - gần, chẵn - lẻ, cao - thấp... nhưng hiện nay cách chơi đã phóng khoáng và hiện đại hơn rất nhiều.

• Kết hợp núi với núi

Đây là nguyên tắc đầu tiên mà các nghệ nhân cần tuân thủ khi chế tác hòn non bộ. Những dãy núi dù được bố trí như thế nào đi chăng nữa thì cũng cần có sự liên kết chặt chẽ với nhau để đảm bảo tạo nên một tổng thể vững chắc, kiên cố, hài hòa và hợp phong thủy. Số lượng núi và loại đá như đã đề cập ở trên thì nên là số lẻ như 1, 3, 5, 7 ngọn và là đá xốp dễ hút nước như san hô hoặc đá cứng nhưng có khe nứt, mạch gân như đá vôi.

• Kết hợp núi với nước

Núi và nước là hai yếu tố quan trọng để có thể tạo nên một hòn non bộ đẹp. Và ở nguyên tắc này, bạn cũng cần phải đảm bảo sự liên kết chặt chẽ giữa hai yếu tố núi và nước vì chúng sẽ mang lại phong thủy rất tốt cho gia đình. Tùy vào kích thước của hòn non bộ mà người nghệ nhân sẽ thiết kế bồn nước to hay nhỏ, nông hay sâu nhưng phải đảm bảo yêu cầu có độ phẳng lặng của mặt nước.

• Kết hợp núi và cây cối

Trên núi thì có cây và cây cần phải có núi để sinh tồn. Trong nghệ thuật chế tác hòn non bộ, quan trọng vẫn là hồn của đá, cây cối chỉ là tô điểm thêm cho sự tự nhiên của núi giả. Như đã nêu ở trên, để đảm bảo tính nghệ thuật thì cây cối không được to và cao hơn núi, bố trí theo nguyên tắc xa gần sao cho hợp mắt và đảm bảo tổng thể hài hòa, cân đối.

MỘT SỐ PHONG CÁCH THIẾT KẾ HÒN NON BỘ THEO PHONG THỦY

1. Hạn mộc cảnh

Loại hình này xây dựng trên khô được thực hiện với những pho đá san hô hay đá vôi và sử dụng các gốc cây khô, cây xương rồng cằn cỗi như cảnh hoang sơ ở vùng sa mạc. Đây cũng là quan niệm của non bộ Nhật Bản hay dùng hình thức này để nhấn mạnh thêm cái phần chân đế tĩnh lặng theo thuyết lý Lão Trang.

2. Thụ mộc cảnh

Sử dụng cây kiểng là chính, ví dụ: cây cổ thụ ở giữa đồng nội có chú tiểu đi chăn trâu hay cây cổ thụ có rễ um tùm ở giữa thảo nguyên hoặc cây thiên tuế thâm niên, cây lão mai, cây sứ đại... ở giữ đồi cỏ mấp mô, để nơi này sẽ trở thành hoa viên cây cảnh trong sân vườn.

3. Sa thạch cảnh

Loại hình này thường được thực hiện trên nền cát nhuyễn hoặc những khảng sân vườn có trải sỏi trắng và sử dụng những pho đá có nhiều hình thù đẹp mắt nói lên những ý nghĩa mà gia chủ muốn để hóa những phiến đá vô hồn thành có hồn.

4. Thủy mộc cảnh

Với non bộ được thiết kế theo hình thức này, nhà phong thủy muốn bảo tồn cho thế đất của địa cuộc - không san bằng chỗ cao, không bồi lấp chỗ trũng mà giữ nguyên thế dáng của đất theo phương truyền: "thượng nhất thồn như vi sơn - hạ nhất thốn như vi thủy". Nghĩa là chỗ cao hơn một tấc là núi, chỗ thấp hơn một tấc là nước. Thế đất này mấp mô cao cao thấp thấp trồng cỏ non Nhật Bản, phối trí các cây cổ thụ bonsai với những dòng suối nhỏ róc rách quanh co.

5. Thủy thạch cảnh

Chế tác hòn non bộ theo hình thức này sử dụng đá và nước là chính, cây là phụ. Cách sắp xếp các khối đá tạo nên cảnh hoang sơ hùng vĩ và tạo dòng nước như thác đổ, có nơi phối trí từng giọt roi roi như sương sớm, cùng những cây si, cây bonsai nho nhỏ, vị tiều phu gánh củi qua cầu, ngư ông ngồi câu cá, có mái chùa cong cong,..

CÁC BỐ CỤC CỦA HÒN NON BỘ

Chế tác hòn non bộ là một nghệ thuật, mà nghệ thuật thì phải có bố cục rõ ràng. Bố cục của hòn non bộ chịu ảnh hưởng của luật không gian ba chiều của hội họa như: cao thấp, xa gần, trên dưới,... Quả núi được chia làm 3 phần như sau:

• Ngọn núi

Ngọn núi là phần cao nhất của quả núi. Ngọn núi nếu nhọn là núi trẻ và tròn đầu là núi già. Thường người chơi non bộ sẽ chọn núi trẻ vì ngọn núi vút thẳng lên tượng trưng cho trời. Trời thì ở vị trí cao nhất nên nếu trên đỉnh có cây là sai nguyên tắc.

• Sườn núi

Sườn núi nằm vào khoảng giữa của quả núi. Đây là phần lớn nhất và quan trọng nhất, giá trị của quả núi đẹp hay xấu tùy thuộc vào sự bày trí của phần này. Sườn núi thường có thác, gềnh, hang động, khe rãnh và những gì liên quan đến sự sống của động thực vật.

• Chân núi

Chân núi là phần đế của quả núi, nó tượng trung cho đất nên vừa chắc vừa phì nhiêu, tùy vào dố mà tạo sông, suối, ao hồ, có ruộng vườn, có sự sống của con người và muôn thú.

HƯỚNG DẪN CHẾ TÁC HÒN NON BỘ VỚI 5 BƯỚC CỰC DỄ

Trước khi chế tác hòn non bộ, bạn hãy chắc chắn rằng đã nghiên cứu đủ những yếu tố về phong thủ hay nguyên tắc cũng như bố cục và phong cách thiết kế hòn non bộ mà chúng tôi đã nêu trên nhé!

• Bước 1: Dùng xi-măng, đất, đá, gạch để tạo nên hình dáng hòn non bộ.

• Bước 2: Đặt lưới mắt cáo song song với nên mộ khoảng tầm 30cm để tạo hang động cho cá hoặc uốn cong tấm lưới để làm cầu và các chi tiết khác.

• Bước 3: Dùng hồ đã trộn xi-măng rồi đắp lên tấm lưới. Để tạo hình dáng sườn núi cho hòn non bộ thì bạn nên đắp lồi lõm để hình thù trông được tự nhiên và có thể tạo các khoản trống nhỏ đặt một vài tiểu cảnh giúp tác phẩm thêm phong phú hơn.

• Bước 4: Đặt ống nước có khoan nhiều lỗ nhỏ tạo đường đi cho nước hoặc phun sương khi nước chảy qua.

• Bước 5: Trang trí các tiểu cảnh như cây cối, bác tiều phu hay chú tiểu đi chăn trâu và có thể đặt thêm một vài bóng đèn để hòn non bộ thêm lung linh vào buổi tối.

NÊN ĐẶT HÒN NON BỘ Ở ĐÂU LÀ HỢP LÝ NHẤT?

Bạn đã hoàn thành xong tác phẩm của mình nhưng lại không biết đặt hướng nào cho hợp lý thì đây, HcD Landscape Design sẽ mách cho bạn một số hướng để hòn non bộ trông thẩm mỹ là hợp phong thủy hơn.

• Hướng Bắc: Địa hình có thể cao một chút, nếu trồng các loại cây phù hợp thì sẽ càng trở nên đẹp hơn. Tuy nhiên, tránh sự hiện diện của quá nhiều cây cối.

• Hướng Tây: Thiết kế hòn non bộ ở hướng này là cát, có thể kết hợp với các loại cây cối, cỏ hoa để tránh nắng thì càng tốt.

• Hướng Tây Bắc: xây dựng hòn non bộ ở hướng này là đại cát nhưng cần phải phối hợp trồng thêm cây cối thì gia vận mới hưng thịnh được.

Ở ĐÂU CHẾ TÁC HÒN NON BỘ

Đến với Hoa của Đất (HcD Landscape Design) bạn tha hồ thể hiện phong cách, sở thích của mình với các tiểu cảnh hòn non bộ hoặc cảnh quan sân vườn - sân thượng,..., chúng tôi luôn sẵn sàng tư vấn 24/7 và thi công bất cứ lúc nào có thể, HcD Landscape Design cam kết mang đến cho quý khách hàng những tác phẩm nghệ thuật sinh động nhất, các công trình kiến tạo cảnh quan tuyệt đẹp dựa trên mức độ uy tín và thương hiệu của chúng tôi tạo ra. "Kiến tạo cảnh quan - Bình an cuộc sống" cùng với sứ mệnh "Làm đẹp cho đời" luôn sẵn sàng phục vụ quý khách.